Overwint de Waarheid de Leugen? – Over intriges & bedrog

Bad Guy

Ik heb de hoofdrol gekregen.

In een fictief verhaal.
Een eenvoudig te behappen vertelsel dat is opgebouwd op basis van losse, van volgorde gewijzigde stukjes waarheid, heel veel weglatingen, en een aantal verzinsels.

Ik speel ‘the bad guy’, en de bedenker van het verhaal, de bezieler, is dan ‘the good guy’.

Als kind speelden we dit soort rollenspelletjes ook weleens. Maar nu is het ernst. En lang niet meer zo leuk als toen.

De historie wordt druppelsgewijs gepresenteerd. En doelgericht, aan een zo breed mogelijk publiek.

Hoe omgaan met sluw bedrog?

Ook al ben ik er zelf nooit bij wanneer het stuk opgevoerd wordt, het laat me niet los.

Sluw bedrog, leugens en onrecht; ik heb nooit geweten hoe ik daarmee moet omgaan.

Vertel een leugen vaak genoeg, luid genoeg, en lang genoeg en het volk zal je gaan geloven.

Joseph Goebbels

Ze maken echter deel uit van het menselijk gedrag. Dat is een feit. Ik weet dat. Maar het lukt me nog steeds niet om dat te aanvaarden.

Onder het motto “Wie zich verzet tegen de realiteit, verliest in slechts 100% van de gevallen.”, is dat niet bepaald slim. En ook daarvan ben ik me heel erg bewust.

Over het algemeen ben ik nochtans best goed in het aanvaarden van de realiteit zoals ze is, inclusief al haar beperkingen.

Maar mensen die anderen doelbewust onrecht aandoen, dat is iets waar ik niet bij kan. Dat is een stukje realiteit dat ik zoveel mogelijk probeer te bannen uit mijn wereld. Het past er niet. En voor die mensen heb ik geen plaats.

Helaas wordt het me nu opgedrongen, en ik kan het nog moeilijk negeren.

Het mag mijn leven niet domineren

Ik weet even niet goed wat ik ermee aan moet, en mijn hoofd dreigt overspoeld te worden door piekergedachten. Maar er is één ding dat ik zeker weet. En dat is dat ik niet mag toelaten dat dit schouwspel mijn dagen, mijn leven gaat domineren. Wat er ook gebeurt!

En daarom probeer ik me op moeilijke momenten als deze heel hard te focussen op andere dingen, dingen die me geweldig boeien (ik gebruik altijd hetzelfde trucje).

Ik schrijf deze blogpost. Ik maak een paar aanpassingen aan de website. En ik communiceer met andere bloggers; we helpen elkaar met probleempjes en wisselen tips uit.
Ik voel mijn enthousiasme zowaar weer terugkomen en merk dat ik opnieuw schoorvoetend begin te genieten.

Soms – maar ook weer niet te veel – praat ik met vrienden over dit droevige spel van misleiding waar ik tegen mijn wil in terechtgekomen ben.

Overwint de waarheid altijd?

Vorige week zei een vriendin me dat de waarheid de leugen altijd overwint.
‘Al kan dat soms wel lang duren.’, voegde ze eraan toe.

Ik heb me afgevraagd of het klopt, wat ze zei. En eigenlijk ben ik daar nog niet zo zeker van.

Ik ben bang dat een frequent herhaalde, eenvoudig te begrijpen leugen makkelijker geloofd wordt dan een complexere waarheid.

Eenvoud boven alles!

Mensen verlangen eenvoudige taal, eenvoudige oplossingen, korte slogans en simpele verhalen.

De complexiteit van de werkelijkheid overweldigt, en is in elk geval iets waarvoor we tegenwoordig geen tijd meer hebben.
Toch?

Maximaal 280 tekens. Als je jouw ‘waarheid’ daarmee niet kunt uitdrukken, dan bestaat het niet. Het is simpel allemaal.

Eén man beheerst dit spel als geen ander.
Hij is dé uitvinder van ’alternatieve feiten’, de man die van liegen zijn handelsmerk maakte.

Na een politiek brokkenparcours met de bestorming van het Capitool als absoluut dieptepunt, weet Donald Trump vandaag nog steeds vele miljoenen Amerikanen te bekoren.

En herhalen, herhalen, …

“Vertel een leugen vaak genoeg, luid genoeg, en lang genoeg en het volk zal je gaan geloven.”
Joseph Goebbels, minister van propaganda voor de nazi-Duitse regering van het Derde Rijk, begreep de kracht van het herhalen van leugens.

Donald Trump kent dit principe ook.
75 jaar na datum: een verschillend thema, dezelfde tactiek.
75 jaar na datum: met wederom verrassend(?) veel succes.

Ook anderen, betere bekenden, raakten geïnspireerd. Zo blijkt.

De geschiedenis als ultieme rechter

Misschien, als je heel erg uitzoomt, klopt het wel wat mijn vriendin zei. Misschien is het wel zo dat de geschiedenis de waarheid op den lange duur bijna altijd wel gelijk geeft.

Maar wat heb je daaraan in het jaar 1945, als je je in het nazikamp Bergen-Belsen bevindt, en je naam is Anne Frank?

Vandaag de dag, anno 2021, is de hele wereld – op een paar uitzonderingen na – er wel van overtuigd dat je Hitler en zijn Holocaust niet echt tot de hoogtepunten van de geschiedenis der mensheid kunt rekenen. Maar feit is ook dat heel veel mensen gedurende lange tijd wel hebben geloofd in de man en zijn leugens, en dat het naoorlogse collectieve besef over die historische blunder voor miljoenen mensen te laat kwam.

Hup! Waarheid, hup!

Dus.
Als het al klopt dat de waarheid de leugen uiteindelijk altijd overwint, misschien duurt dat dan vaak gewoon veel te lang, en is het op dat moment schromelijk te laat om het kwaad nog ongedaan te maken.


En daarom, lieve Waarheid, wil ik je bij deze vragen:

Als je dan toch bent voorbestemd om de leugen ten slotte te verslaan, zou je daar dan alsjeblieft een beetje haast mee willen maken?

Update 08/02/2023:

• Lees ook volgend artikel over wat onverwerkte trauma’s (zoals in dit bericht) met een lichaam kunnen doen. Ik schreef het ongeveer een half jaar na dit bericht.