Don’t allow little things to annoy you. At best, you are poisoning your soul. At worst, you are poisoning everyone around you.
Wayne Gerard Trotman
Ergeren, dat doe je zo
Er was een tijd dat ik me ergerde aan van alles en nog wat. Ik ergerde me zelfs aan mensen die zich aan van alles ergerden – als die zich aan andere dingen ergerden dan ik.
Het is niet dat ik dacht dat ik alles wist – zoveel zelfbewustzijn had ik nog wel – maar op een aantal vlakken was ik wel steevast overtuigd van mijn alwetendheid. ‘De arrogantie van de jeugd’, zo heb ik het fenomeen waar elke ‘generatie jeugd’ – of toch tenminste een aantal types uit elke generatie – zich aan mispakt, later gedoopt.
‘I did it my way’ kun je wel zeggen. En ik overdrijf slechts een heel klein beetje als ik zeg dat mijn manier tegelijk ook zowat de enige acceptabele (of niet-ergerlijke) manier was om de dingen te doen.
En natuurlijk was het niet míjn keuze dat ik me telkens moest ergeren. Heel wat situaties en mensen wáren nu eenmaal ‘ergerlijk’. Niet mijn fout, toch? En ja, dat ergeren, dat ligt ook wel wat in mijn karakter, maar dat zijn mijn genen. ‘t Zit in de familie. Niks aan te doen dus. En bijgevolg hoefde ik ook geen moeite te doen om me minder te ergeren.
Een heerlijk passieve levenshouding die mij van alle verantwoordelijkheid ontsloeg, en die me toeliet me te wentelen in mijn ergernissen en me sterkte in de overtuiging hoe fout andere mensen vaak waren.
Het klinkt raar en volkomen irrationeel, maar soms leek het wel alsof ik me wílde ergeren. Na me een paar keer ergens aan te hebben gestoord, begon ik me voortaan op dat vervelende íets te focussen, met alleen maar meer spanning en ergernis tot resultaat.
Wat ergernis met je doet
Maar uiteindelijk word je daar niet gelukkig van, van al dat geërger. Telkens wanneer ik me ergerde, raakte ik geïrriteerd, gestresseerd, verontwaardigd of boos, en vaak ook alles tegelijk.
Een frequente drain van energie, tijd en aandacht. Drie van de meest kostbare dingen in het leven, waar ik althans tegenwoordig geen overschotten meer van op voorraad heb. Ben benieuwd hoe het met jouw voorraden staat.
Je ergeren is een keuze
Redenen genoeg dus om wel aan de slag te gaan met je ergernissen. Want ergernis is niet iets wat je overkomt en dat je zomaar willoos hoeft te ondergaan – familiegenen of niet. Jij en ik, wij kiezen er zelf voor om ons te ergeren.
Ik heb het al zo vaak meegemaakt; een situatie waar de ene zich aan stoort, daar kan een ander hartelijk om lachen. Het is dus niet de gebeurtenis zelf die ergerlijk is, het is de toeschouwer die beslist of-ie de gebeurtenis irritant víndt – of niet.
” Beauty is in the eye of the beholder,
ergernis ook.”
(Frank van Marwijk)
Veel hangt af van waar je je als toeschouwer op wilt focussen – ben je op zoek naar positieve of negatieve gezichtspunten(?) -, en ook van hoe stevig je in je mentale schoenen staat.
Wat je ergernissen over jou vertellen
Nog eventjes aandacht voor een klein stukje theorie. 😊
Ergernis is geen rechtstreeks gevolg van een ‘vervelende situatie’ of van ‘hinderlijk gedrag’. Ergernis is een emotie die voortvloeit uit de gedachten – of zeg maar oordeel – die we vormen over die situatie of dat gedrag.
En die gedachten (en dus impliciet ook de eventuele ergernis die daaruit voortvloeit) kiezen we vrij. Ze verschillen van persoon tot persoon, en soms ook van het ene moment ten opzichte van het andere. Die gedachten, of dat oordeel, zijn eigen aan jou of mij, aan hoe we ons voelen op dat moment, hoe we in het leven staan, en met welke bril we naar de dingen kijken.
Onze ergernissen zeggen vaak meer over onszelf dan over datgene waaraan we ons ergeren.
Erger je je behoorlijk vaak, en aan nogal wat verschillende dingen, dan kan dat duiden op een onderliggende ‘probleem’. Frequente ergernissen kunnen het gevolg zijn van chronische stress, vermoeidheid, boosheid, angst of frustratie, …
Anders gezegd, wanneer je je niet goed in je vel voelt, dan erger je je veel sneller dan wanneer je emotioneel in balans bent.
Eva Daeleman(*) verwoordt het zo:
” Wanneer je mentale wereld in balans is,
dan sta je constructief en relativerend in het leven.”
En dat is zowat het tegenovergestelde van iemand die zich om de haverklap ergert.
Hoe ga je om met ergernis?
De theorie is simpel. En van de praktische uitvoering is het begin veruit het moeilijkst, de rest valt wel mee.
Probeer om te beginnen, en zeker wanneer je je regelmatig ergert, bij jezelf na te gaan waar die ergernis vandaan komt, welk gevoel mogelijkerwijs aan de basis ligt, en wat je daaruit kunt leren over jezelf.
Bedenk daarna of je iets aan de ‘irritante situatie’ gaat veranderen, of niet.
Is het zo belangrijk dat je het wilt veranderen? Heeft het zin? Is er een kans op slagen? En is dit echt jouw strijd? Je weet wel, in het kader van ‘pick your battles’ en zo, een management wijsheid die ik zo’n 25 jaar eerder had willen kennen, en die zoveel betekent als ‘vecht alleen je belangrijkste gevechten uit, en laat de rest los.’
Is het – weloverwogen – antwoord op deze vragen 4 keer duidelijk ‘ja’, ga er dan voor. En doe wat je moet doen.
Maar als je niets aan de situatie kunt, wil of gaat doen, dan zit er maar 1 ding op. En dat is je ergernis zo snel mogelijk loslaten. Want je weet het of niet, maar er is slechts 1 persoon die onder jouw ergernissen lijdt, en dat is – spoiler alert(!) – alvast niet ‘dat uiterst irritante personage’ dat jouw bloed doet koken..
“Ergernis is alsof je zelf een gifpil inslikt, en je hoopt dat de ander eraan sterft.”
(weet niet meer waar ik dat gehoord of gelezen heb)
Misschien klinkt het onhaalbaar, maar het is heel goed mogelijk om je ergernissen bewust te laten gaan. Wellicht niet voor 100%, en misschien ook niet vanaf de allereerste keer, maar met een groei mindset, een beetje moeite, en met behulp van onderstaande tips gaat dat je na een tijdje zeker voor een groot stuk lukken.
9 tips die helpen om je minder te ergeren
- Besef dat er weinig dingen echt belangrijk zijn in het leven.
Vraag jezelf dus bij elke opkomende ergernis af: ‘Is dit het echt waard om me over op te winden?’ Ik wed dat het antwoord 9 op de 10 keer ‘nee’ is. - Geef de controle over je gevoelens niet uit handen door je te laten opjutten.
Het moet gezegd, er lopen pestkoppen rond op deze wereld. Volkomen legitiem om je aan zo’n mensen te ergeren, zou je denken. Maar wanneer je je zondermeer laat opjagen door het gedrag van pestkoppen en negatieve aandachtzoekers, geef je hen de macht over je gedachten en gevoelens. Je stelt hen in staat om jou op eender welk moment een slecht gevoel te bezorgen.
Houd de controle over je aandacht, tijd en over jezelf in eigen handen, en laat die ergernissen los. Zie het als een spel: 1 punt voor jou voor elke ergernis die je laat gaan, anders is het 1 punt voor de treiterkop in kwestie.
- Laat je ergernissen los door jezelf af te leiden.
Controleer je ergernis door je focus te controleren.
Wanneer je je gedachten zomaar, zonder supervisie, hun gang laat gaan, dan is de kans groot dat je hetzelfde doet als ik destijds: je gaat je focussen op datgene waaraan je je ergert, en zo worden je ergernis en stressgevoelens alleen maar groter.
Maar eens je beseft dat jij de baas bent over jouw aandacht , en dat het vrij eenvoudig is om je eigen aandacht af te leiden naar fijne dingen, dan ben je in staat om je je eigen ergernissen al binnen een dikke vijf minuten te doen vergeten.
Jezelf afleiden dus, en daarvoor mag je je hele trukendoos opentrekken.
Eerste hulp bij burenlawaai (om maar eens een voorbeeld te noemen):
Noise cancelling koptelefoon opzetten en onverstoord verder doen met dat waarmee je bezig was. Of je favoriete playlist opzetten: geluid neutraliserend, en je wordt er instant happy van. Win, win! Meatloaf always does the trick. Een wandelingetje kan ook. Gezond, hond blij, en straks weer met een frisse kop beginnen te tikken. Dank u, buurman, om me daaraan te herinneren.
Slim om je ergernissen heen navigeren, daar draait het om. En zie het als een overwinning telkens wanneer het je lukt om er eentje los te laten. - Verspil geen minuut van je leven door je op te winden over iets waar je niets aan kunt veranderen.
- Leef je eigen leven. Houd je niet bezig met de levens van anderen (ook niet in gedachten), of met wat zij wel of niet zouden moeten doen. Brengt vooral een hoop spanning en ergernis, en de hele tijd dat jouw aandacht uitgaat naar het leven van een ander, ben je niet aanwezig in dat van jezelf.
- Het leven is te kort om alles waar jij in gelooft op leven en dood te verdedigen. Je hoeft je niet in elke discussie te storten of overal je mening op te geven. Wat heeft het voor nut wanneer het alleen maar gaat om je gelijk te halen, of de ander op zijn plaats te zetten?
- Jij hebt de wijsheid niet in pacht.
Oeps, raak ik een gevoelige snaar? Het is misschien een schrale troost, maar dit geldt niet alleen voor jou, maar ook voor mij, en het overige deel van de mensheid. Een beetje zelfrelativering maakt het leven lichter en laat je toe om wat wat milder te zijn tegenover jezelf en anderen. - Probeer te weerstaan aan de neiging om te oordelen
Ik heb ontdekt dat het leven veel relaxter is als ik minder denk te moeten oordelen – al is het maar in gedachten – over iemand of iets, over mezelf, of over goed, beter of fout.
Het voelt als een verademing om alleen maar nieuwsgierig en met open blik te kijken naar wat er om me heen gebeurt. Om alleen maar te observeren en bij te leren, zonder – in stilte – te oordelen of tussenbeide te komen, alsof ik een toeschouwer was op de achterste rij van het theater die, uitziend naar de volgende akte, gezapig achterover leunt in haar zachte stoel.
(Dit is een klein stukje uit een blogpost van lang geleden. Vergeef me dat ik plagiaat pleeg op mijn eigen tekst, maar dit past hier net iets te goed tussen.) - Het is niet jouw taak om de rest van de wereld op te voeden – en dat is maar goed ook, want dat zou nogal een karwei zijn.
We zijn niet allemaal even moedig, slim, egoïstisch, eerlijk, lelijk, snel, vrolijk, dik of grappig. We vinden niet allemaal dezelfde dingen belangrijk in het leven, en we delen ook niet allemaal dezelfde waarden.
Wanneer je erin slaagt om mensen te laten zijn wie ze zijn, zonder te wensen dat ze anders waren, dan hoef je je veel minder te ergeren en wordt jouw passage door het leven weeral een stukje lichter.
Dat betekent overigens niet dat je zomaar alles van iedereen hoeft te accepteren, vooral als het goed scheef zit met die waarden.
Mijn gedacht?
De mensen die je omringen kun je niet te veranderen, maar je kunt de mensen met wie je je omringt wel veranderen.
(If you know what I mean 😏)
Voetnoot:
(*) De quote van Eva Daeleman: ” Wanneer je mentale wereld in balans is, dan sta je constructief en relativerend in het leven” komt uit haar boek “omdat het kan”, een boek over veerkracht, levenslust en ont-moeten.
Lees ook:
- Je focus bepaalt je leven en wie je bent, over hoe de dingen waar je je op focust bepalen wat je denkt, hoe je je voelt en wie je wordt.
